GDPR εναντίον INSTAGRAM; Πρόστιμο 405 εκατ. ευρώ στο Instagram από την Ιρλανδική Αρχή Προσωπικών Δεδομένων

Ένα παχυλό πρόστιμο, ύψους 405 εκατομμυρίων ευρώ, επιβλήθηκε στο Instagram για παραβίαση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων της ΕΕ (General Data Protection Regulation-GDPR), με απόφαση που αφορά σε μακροχρόνια καταγγελία σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των δεδομένων των παιδιών. Το πρόστιμο του Instagram είναι το μεγαλύτερο πρόστιμο για παραβίαση του Κανονισμού που έχει επιβληθεί στο μεγαθήριο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης Meta μέχρι σήμερα.

Η ρυθμιστική αρχή προστασίας των δεδομένων της Ιρλανδίας (DPC) επέβαλε πρόστιμο ύψους 405 εκατομμυρίων ευρώ στο Instagram, μετά από έρευνα που διεξήχθη, η οποία ξεκίνησε το 2020. Η έρευνα επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο το Instagram εμφάνιζε τα προσωπικά στοιχεία των χρηστών ηλικίας 13 έως 17 ετών, συμπεριλαμβανομένων διευθύνσεων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και αριθμών τηλεφώνου. Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι όταν οι εν λόγω ανήλικοι χρήστες αναβάθμιζαν τα προφίλ τους σε επαγγελματικούς λογαριασμούς προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε εργαλεία ανάλυσης, όπως οι επισκέψεις στο προφίλ και η εμφάνιση likes, το Instagram δημοσιοποιούσε τα στοιχεία επικοινωνίας στο προφίλ τους. Σημειωτέον ότι το Instagram έχει αρχίσει να αφαιρεί τη δυνατότητα εμφάνισης των likes στις αναρτήσεις από προσωπικούς λογαριασμούς σε ορισμένες χώρες ως μέτρο κατά των πιθανών διαταραχών στην ψυχική υγεία.

Το πρόστιμο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο που έχει επιβληθεί βάσει των διατάξεων του GDPR, μετά το πρόστιμο ύψους 746 εκατ. ευρώ που επέβαλαν οι ρυθμιστικές αρχές του Λουξεμβούργου στην Amazon πέρυσι. Είναι δε το τρίτο πρόστιμο για πλατφόρμα που ανήκει στην Meta. Η Meta, δήλωσε ότι έχει ήδη διαφοροποιήσει πολλές από τις λειτουργίες του Instagram για να επιτύχει την πλήρη συμμόρφωση, αλλά σκοπεύει να προσφύγει κατά του προστίμου, καθώς διαφωνεί με τον τρόπο υπολογισμού του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση τον GDPR, τα προσωπικά δεδομένων παιδιών χρήζουν επιπλέον προστασίας, στη βάση ότι τα τελευταία έχουν μικρότερη επίγνωση των κινδύνων και των συνεπειών της κοινοποίησης δεδομένων καθώς και των δικαιωμάτων τους. Ενημερωτικές πληροφορίες που απευθύνονται σε παιδιά θα πρέπει να προσαρμόζονται έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμες και να είναι διατυπωμένες σε απλή και σαφή γλώσσα. Αυτή η ειδική προστασία θα πρέπει να ισχύει ιδίως στη χρήση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με σκοπό τη δημιουργία προφίλ χρήστη και τη συλλογή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα όσον αφορά παιδιά κατά τη χρήση υπηρεσιών που προσφέρονται άμεσα σε ένα παιδί. Για τον λόγο αυτόν, στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης καθώς και στις πλατφόρμες που χρησιμεύουν για τη μεταφόρτωση μουσικής ή την αγορά διαδικτυακών παιχνιδιών, είναι απαραίτητη η λήψη συγκατάθεσης. Το όριο ηλικίας για τη λήψη συγκατάθεσης από γονέα ή κηδεμόνα καθορίζεται από κάθε κράτος μέλος της ΕΕ ξεχωριστά και ποικίλλει από τα 13 έως τα 16 έτη.

Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, όταν η επεξεργασία δεδομένων παιδιού σε σχέση με την προσφορά υπηρεσιών της κοινωνίας των πληροφοριών απευθείας σε παιδί λαμβάνει χώρα με βάση τη συγκατάθεση, η επεξεργασία είναι σύννομη εάν το παιδί είναι τουλάχιστον 15 χρονών. Εάν το παιδί είναι ηλικίας κάτω των 15 ετών, η επεξεργασία αυτή είναι σύννομη μόνο μόνο μετά την παροχή συγκατάθεσης του νόμιμου αντιπροσώπου του (άρθρο 21 του Ν. 4624/2019). Ο υπεύθυνος επεξεργασίας καταβάλλει εύλογες προσπάθειες για να επαληθεύσει στις περιπτώσεις αυτές ότι η συγκατάθεση παρέχεται ή εγκρίνεται από το πρόσωπο που έχει τη γονική μέριμνα του παιδιού, λαμβάνοντας υπόψη τη διαθέσιμη τεχνολογία (άρθρο 8 § 2 του GDPR).

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία και διευκρίνιση σε σχέση με ζητήματα ιδιωτικότητας και προσωπικών δεδομένων, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την εξειδικευμένη νομική μας ομάδα, έτοιμη να σας παράσχει εξατομικευμένες πληροφορίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες σας.

Zωή Αθανασιάδου (LL.M., Ph.D. c.)
Δικηγόρος-Νομικός σύμβουλος & Data Protection Officer (DPO)
Email: info@zoiathanasiadou.com
Telephone: +30 23140 62173
Website: www.zoiathanasiadou.com